Projekt 2021/ABM/03/00031

Badanie finansowane ze środków budżetu państwa od Agencji Badań Medycznych, numer Projektu  2021/ABM/03/00031”
 
Konkurs numer ABM/2021/3 na niekomercyjne badania kliniczne w obszarze chorób cywilizacyjnych
 
„177Lu-PSMA jako systemowe leczenie uzupełniające u chorych na raka prostaty wysokiego i bardzo wysokiego ryzyka po leczeniu radykalnym z zastosowaniem teleradioterapii lokoregionalnej i hormonoterapii”
 
Dofinansowanie z budżetu państwa: 9 970 429,58 zł
Całkowita wartość projektu: 9 970 429,58 zł
 
Opis projektu:
 
Celem badania jest ocena skuteczności i bezpieczeństwa 177Lu-PSMA-617 jako leczenia uzupełniającego chorych z rakiem stercza wysokiego ryzyka. Standardowym leczeniem chorych na raka gruczołu krokowego (RGK) z grupy wysokiego ryzyka jest prostatektomia lub radykalna radioterapia w skojarzeniu z hormonoterapią. Jednak
u ponad 30% chorych pomimo optymalnego leczenia należy spodziewać się nawrotu biochemicznego. Szczególnie niekorzystnym rokowaniem cechuje się podgrupa bardzo wysokiego ryzyka, która obejmuje następujących chorych: 1) zaawansowanie guza T3b-T4 lub 2) obecność ≥ 2 czynników grupy wysokiego ryzyka, tj: PSA>20 ng/ml, cecha guza T3, stopień zróżnicowania raka ≥ suma Gleasona 8 lub 3) pierwszorzędowy wzór architektoniczny Gleason 5 (Np. Gleason 5+4) lub 4) liczba zajętych rdzeni >4 z komponentą sumy Gleasona ≥8. Wiele badań klinicznych ukierunkowanych jest na poprawę wyników leczenia w tej grupie chorych.
Badania te obejmują dołączenie chemioterapii, antyandrogenów nowej generacji czy nawet łącznego stosowania tych metod. Jednak stosowanie chemioterapii obarczone jest istotnym ryzykiem powikłań, podczas gdy nowoczesna terapia antyandrogenowa jest droga i wymaga stałego stosowania do momentu progresji
lub nietolerancji leczenia. Kojarzenie leczenia ukierunkowanego na szlak receptora androgenowego prowadzi
do radiouwrażliwienia komórek nowotworowych co potwierdzono w wielu badaniach III fazy z udziałem chorych na RGK z grupy pośredniego lub wysokiego ryzyka. Skojarzenie terapii antyandrogenowej z radioterapią poprawiało wyniki leczenia w zakresie kontroli miejscowej, czasu przeżycia bez przerzutów odległych, progresji choroby i całkowitego czasu przeżycia (OS) w porównaniu z samą radioterapią.
Ekspresja PSMA jest powszechna w przypadku niepoddanych selekcji pacjentów bez wcześniejszej ekspozycji
na terapię hormonalną, czego dowodem są liczne badania histopatologiczne obejmujące próbki pobranych
 od pacjentów oraz coraz badania obrazowe dotyczących ekspresji PSMA u chorych z rakiem gruczołu krokowego. Umożliwia to zastosowanie jego zastosowanie zarówno w diagnostyce chorych na raka gruczołu krokowego (znaczniki pozytonowe np. 68Ga czy 18F) oraz terapii (beta emitery np. 177Lu). Ostatnio opublikowane dane
z badania Vision wskazują na dużą skuteczność leczenia izotopowego z zastosowaniem 177Lu-PSMA u chorych
 z zaawansowanym hormonoopornym rakiem prostaty. W otwartym, randomizowanym badaniu obejmującym 831 z progresywnym PSMA-dodatnim, opornym na kastracje i po leczeniu taksanami przerzutowym raku prostat chorych randomizowano do leczenia 177Lu-PSMA (6 cykli leczenia co 6 tygodni) lub leczenia standardowego. Stwierdzono wydłużenie mediany przeżycia o 4 miesiące w grupie leczonej z zastosowaniem 177Lu-PSMA
w porównaniu do grupy kontrolnej (15,3 vs 11,3 miesiąca) co przekładało się 38% redukcję ryzyka zgonu. Mediana czasu do progresji radiologicznej (rPFS) wynosiła odpowiednio 8,7 vs. 3,4 miesiąca (redukcja o 60%). Zdarzenia niepożądane w stopniu 3 lub wyższym wystąpiły u 52,7% pacjentów otrzymujących 177Lu-PSMA
w porównaniu z 38% pacjentów leczonych standardowo, bez leczenia izotopowego. Najczęstszymi zdarzeniami niepożądanymi stopnia ≥ 3 zgłaszanymi w ramieniu 177Lu-PSMA były zmęczenie (5,9% wobec 1,5 w grupie kontrolnej), anemia (12,9% wobec 4,9%), trombocytopenia (7,9% wobec 1%). Suchość w jamie ustnej w stopniu 1-2 zgłaszana była przez 38% chorych otrzymujących 177Lu-PSMA .
Izotopowe leczenie uzupełniające od wielu lat stosowane jest z sukcesem u chorych na taka tarczycy, zwłaszcza chorych z dużym ryzykiem nawrotu choroby. Jednorazowe podanie 1,1 do 3,7 GBq 131I pozawala na zmniejszenie ryzyka niepowodzenia leczenia, głównie wznowy procesu nowotworowego, a w mniejszym stopniu również zgonu, jednocześnie nie upośledzając jakości życia chorego.
W hipotezie badawczej przyjęto, że zastosowanie uzupełniającego leczenia 177Lu-PSMA, jako jednorazowej aktywności terapeutycznej, w raku gruczołu krokowego wysokiego i bardzo wysokiego ryzyka powinno związać się ze zmniejszeniem ryzyka niepowodzenia leczenia. Jednocześnie podanie jedynie jednego cyklu uzupełniającego leczenia izotopowego nie powinno wiązać się z istotnymi, późnymi efektami ubocznymi.