Jesteś tutaj
Zakład Planowania Radioterapii
Kierownik Zakładu Planowania
Radioterapii
prof. dr hab. n. fiz. Krzysztof Ślosarek
Sekretariat kierownika:
(32) 278 8071
Zakład Planowania Radioterapii powstał na bazie Pracowni Planowania Leczenia, która działała w Instytucie od 1991 roku. W tym czasie wprowadziliśmy do praktyki klinicznej techniki konformalne (CRT) i dynamiczne w radioterapii (IMRT, RapidARC), radiochirurgię, radioterapię z bramkowaniem oddechowym, techniki leczenia kontrolowane obrazem (IGRT) oraz brachyterapię naczyniową i w czasie rzeczywistym. Planowanie leczenia wykonywane jest dla różnych typów akceleratorów biomedycznych oraz aparatów HDR stosowanych w brachyterapii.
Zakład zajmuje się kompleksowym przygotowaniem chorych do radioterapii i brachyterapii. Do zadań Zakładu należy:
- wybór ułożenia chorego w czasie seansu terapeutycznego,
- wykonanie unieruchomienia chorego adekwatnego do sposobu leczenia,
- wykonanie badania tomograficznego oraz rezonansem magnetycznym do celów planowania leczenia,
- zdefiniowanie geometrycznych warunków napromieniania,
- przeprowadzenie indywidualnych obliczeń rozkładu dawki i czasu napromieniania na bazie badań obrazowych chorego,
- wykonanie osłon indywidualnych oraz innych modyfikatorów wiązek promieniowania,
- symulacja warunków napromieniania zaplanowanego leczenia z zaznaczeniem geometrii pól,
- zdefiniowanie harmonogramu seansów terapeutycznych w komputerowym systemie zarządzania
- weryfikacja planów leczenia na akceleratorach biomedycznych oraz QA.
Proces planowania leczenia obejmuje procedury techniczne, obrazowanie chorego i procedury informatyczne, wymagane, aby chory rozpoczął leczenie promieniowaniem jonizującym.
Planowanie leczenia odbywa się w oparciu o badanie tomograficzne, indywidualne dla każdego pacjenta. Wykonywane na etapie planowania leczenia służy do obliczania rozkładu dawek w ciele pacjenta i czasu napromieniania. Zakład dysponuje tomografem komputerowym (TK) i rezonansem magnetycznym (MR) służącymi do wykonywania badań obrazowych.
W celu zaplanowania radioterapii na obrazach TK w komputerowym systemie planowania leczenia konturuje się obszary do napromieniania oraz zaznacza zdrowe narządy, które muszą być chronione w trakcie terapii. Nowoczesne systemy planowania leczenia pozwalają również na wykonywanie fuzji badania TK z innymi badaniami obrazowymi takimi jak: MR i/lub PET. Pozwala to lepiej zdefiniować położenie i wielkość obszaru do napromieniania.
W dalszej kolejności określane są dawki zalecane przez lekarzy. Planowanie polega na doborze energii wiązek, ich układu i rozmiarów.
Komputerowe systemy planowania leczenia używane w Zakładzie Planowania Radioterapii pozwalają na wykonywanie trójwymiarowych obliczeń rozkładów dawek dla wszystkich najnowocześniejszych technik realizowanych na różnych akceleratorach biomedycznych tj.: Linac, Cyberknife, Tomoterapia oraz urządzenie HDR.
Dla każdego pacjenta przygotowuje się kilka planow leczenia. Po wyborze i akceptacji najlepszego z nich tzn. optymalnego rozkładu dawki, przystępuje się do symulacji planu. Symulacja to przeniesienie warunków geometrycznych, punktów odniesienia i wymiarów pól napromieniania na ciało lub maskę termoplastyczną pacjenta. Procedura ta jest wykonywana na symulatorach tj. aparatach wyposażonych w lampę rentgenowską i system obrazowania.
Informacje o dawkach dziennych i całkowitych zaplanowanych dla chorego oraz obrazy obszaru napromieniania zarejestrowane podczas symulacji przesyłane są do systemu zarządzania i administracji ruchem chorych.
Komputerowy system administracji zawiera dane tekstowe i graficzne, aktualizuje dane o codziennym leczeniu, informacje o historii leczenia i ewentualnych potrzebnych zmianach i przerwach w planach leczenia. System administracyjny obsługiwany jest przez personel Zakładu Planowania Radioterapii.
Zakład prowadzi działalność naukową związana z opracowaniem i wdrożeniem do praktyki klinicznej:
• nowych technik napromieniania w radioterapii i brachyterapii
• autorskich programów, obliczających dawki biologiczne równoważne na bazie modelowania matematycznego oraz doświadczeń klinicznych
• programów wspomagających planowanie rozkładów dawki
• algorytmów komputerowych służących poprawie zapewnienia jakości prowadzonej terapii
Plany leczenia przygotowywane są przez pracowników Zakładu Planowania Radioterapii: techników elektroradiologii i fizyków medycznych. Pracownicy Zakładu biorą również czynny udział w pracach badawczych w ramach działalności statutowej Instytutu. Uczestniczą aktywnie w konferencjach naukowych, związanych z radioterapią, brachyterapią oraz fizyką medyczną, zarówno krajowych, jak i zagranicznych, podnosząc kwalifikacje i doskonaląc wiedzę z tego zakresu. Zakład jest współorganizatorem kilku konferencji z zakresu planowania leczenia. Pracownicy Zakładu są corocznie autorami i współautorami kilku prac naukowych. Dodatkowo Zakład współuczestniczy w szkoleniach radioterapeutów i fizyków medycznych w zakresie planowania leczenia i zapewnienia jakości leczenia w radioterapii.
W ramach Zakładu funkcjonują Pracownie:
• Pracownia Weryfikacji i Programowania
• Pracownia Komputerowego Obliczania Dawki
• Pracownia Modelarni
Planowanie leczenia odbywa się w oparciu o badanie tomograficzne, indywidualne dla każdego pacjenta. Wykonywane na etapie planowania leczenia służy do obliczania rozkładu dawek w ciele pacjenta i czasu napromieniania. Zakład dysponuje tomografem komputerowym (TK) i rezonansem magnetycznym (MR) służącymi do wykonywania badań obrazowych.
W celu zaplanowania radioterapii na obrazach TK w komputerowym systemie planowania leczenia konturuje się obszary do napromieniania oraz zaznacza zdrowe narządy, które muszą być chronione w trakcie terapii. Nowoczesne systemy planowania leczenia pozwalają również na wykonywanie fuzji badania TK z innymi badaniami obrazowymi takimi jak: MR i/lub PET. Pozwala to lepiej zdefiniować położenie i wielkość obszaru do napromieniania.
W dalszej kolejności określane są dawki zalecane przez lekarzy. Planowanie polega na doborze energii wiązek, ich układu i rozmiarów.
Komputerowe systemy planowania leczenia używane w Zakładzie Planowania Radioterapii pozwalają na wykonywanie trójwymiarowych obliczeń rozkładów dawek dla wszystkich najnowocześniejszych technik realizowanych na różnych akceleratorach biomedycznych tj.: Linac, Cyberknife, Tomoterapia oraz urządzenie HDR.
Dla każdego pacjenta przygotowuje się kilka planow leczenia. Po wyborze i akceptacji najlepszego z nich tzn. optymalnego rozkładu dawki, przystępuje się do symulacji planu. Symulacja to przeniesienie warunków geometrycznych, punktów odniesienia i wymiarów pól napromieniania na ciało lub maskę termoplastyczną pacjenta. Procedura ta jest wykonywana na symulatorach tj. aparatach wyposażonych w lampę rentgenowską i system obrazowania.
Informacje o dawkach dziennych i całkowitych zaplanowanych dla chorego oraz obrazy obszaru napromieniania zarejestrowane podczas symulacji przesyłane są do systemu zarządzania i administracji ruchem chorych.
Komputerowy system administracji zawiera dane tekstowe i graficzne, aktualizuje dane o codziennym leczeniu, informacje o historii leczenia i ewentualnych potrzebnych zmianach i przerwach w planach leczenia. System administracyjny obsługiwany jest przez personel Zakładu Planowania Radioterapii.
Zakład prowadzi działalność naukową związana z opracowaniem i wdrożeniem do praktyki klinicznej:
• nowych technik napromieniania w radioterapii i brachyterapii
• autorskich programów, obliczających dawki biologiczne równoważne na bazie modelowania matematycznego oraz doświadczeń klinicznych
• programów wspomagających planowanie rozkładów dawki
• algorytmów komputerowych służących poprawie zapewnienia jakości prowadzonej terapii
Plany leczenia przygotowywane są przez pracowników Zakładu Planowania Radioterapii: techników elektroradiologii i fizyków medycznych. Pracownicy Zakładu biorą również czynny udział w pracach badawczych w ramach działalności statutowej Instytutu. Uczestniczą aktywnie w konferencjach naukowych, związanych z radioterapią, brachyterapią oraz fizyką medyczną, zarówno krajowych, jak i zagranicznych, podnosząc kwalifikacje i doskonaląc wiedzę z tego zakresu. Zakład jest współorganizatorem kilku konferencji z zakresu planowania leczenia. Pracownicy Zakładu są corocznie autorami i współautorami kilku prac naukowych. Dodatkowo Zakład współuczestniczy w szkoleniach radioterapeutów i fizyków medycznych w zakresie planowania leczenia i zapewnienia jakości leczenia w radioterapii.
W ramach Zakładu funkcjonują Pracownie:
• Pracownia Weryfikacji i Programowania
• Pracownia Komputerowego Obliczania Dawki
• Pracownia Modelarni
English
English
